Vol bewondering
Snoeivormen van Buxus en Taxus
Sommige planten hebben van zichzelf zo’n prachtige, heldere vorm dat niemand de neiging heeft daar nog iets aan te veranderen. Andere planten vinden we pas extra mooi als we ze zo’n vorm hebben gegeven.
Goede vormplanten
Planten die zich dat zonder problemen laten welgevallen zijn o.a. Buxus, Taxus, hulst en bijvoorbeeld sommige typen struikkamperfoelie. Deze vormplanten sputteren niet tegen als we er de snoeischaar inzetten om er bollen, kubussen, spiralen en zelfs hele groene kunstwerken mee te maken.
Al voorgevormd gesnoeid worden ze zelfs massaal kant-en-klaar aangeboden en graag gekocht. Maar de echte groene kunstenaars onder de tuinliefhebbers prefereren natuurlijk eigen, unieke, creatieve vormen.
Dat is altijd al zo geweest, vanaf de Romeinse tijd via de ingewikkeld gesnoeide motieven en knopentuinen uit de Renaissance tot de verbluffende, golvende, groene snoeituinen van hedendaagse tuinkunstenaars. Probeer het ook. Prachtige voorbeelden zijn er genoeg.
Buxus en Taxus
Wie aan snoeivormen denkt automatisch eerst aan Buxus. Dat is al sinds de klassieke oudheid zo. Het komt door het fijne blad en de sterke, dichte vertakking van de meeste wintergroene Buxus-soorten.
In de praktijk is de wetenschappelijke naam Buxus ook de Nederlandse naam geworden in plaats van het officiële ‘palmboompje’(Buxus-takjes vervingen en vervangen in de rituëlen van de RK-kerk de oorspronkelijke palmtakken uit zuidelijker landen; vandaar). Er zijn tal van Buxus-soorten en varieteiten, de hoge en laagblijvende buxus, de goudbonte buxus en de volgroene buxus.
Het meest bekend is het laagblijvende randpalmpje (Buxus sempervirens ‘Suffruticosa’, tot 60 cm hoog) waarmee bij voorkeur de lage haagjes en kleine snoeivormen worden gemaakt. Voor hogere vormen wordt meestal de echte buxus(Buxus sempervirens) gekozen die bij ons ca. 2 m hoog wordt en veel sneller groeit.
Net als Buxus zijn ook Taxus (venijnbooom)en bijvoorbeeld laurier, hulst, liguster en Lonicera nitida uitstekend geschikt voor vormsnoei. Hiervoor wordt meestal Taxus baccata gebruikt.
Hulst (Ilex)
Deze langzaam groeiende heesters met hun vaak vlijmscherp gestekelde, meestal wintergroene blad (er zijn ook bladverliezende soorten) zijn er in meer dan tien verschillende soorten en met bladkleuren die variëren van groen, via zilver- en goudbont tot zelfs bijna blauwachtig (Ilex × meservae uit de USA).
Het meest bekend is de hulst vanwege haar bessen, die rood, oranje, geel en zelfs wit kunnen zijn. De meeste soorten hulsten en cultivars hebben voor hun bestuiving een mannelijke cultivar in de buurt nodig om bessen te kunnen vormen. Vooral de ‘gewone’ of scherpe hulst (Ilex aquifolium) uit Europa, Azië en Noord-Afrika leent zich bijzonder goed voor vormsnoei.
Vogeltjes houden van alles in de hulst : van de bessen voor voedselvoorraad en van de groenblijvende en stekelige bladeren van de hulst die ze beschermen tegen het slechte weer en de roofdieren.
Struikkamperfoelie (Lonicera nitida)
Deze fraaie, wintergroene kamperfoeliesoort vormt een bolle struik (tot 1 m hoog) met overhangende takken, dicht bezet met heel kleine, donkergroene, ca. 1 cm lange blaadjes. Een van de sterkste struikkamperfoelies is ‘Hohenheimer Findling’, ‘Baggesen’s Gold’ heeft goudgeel blad. Prima in vorm te snoeien.
Tuintips voor februari:
- Wintergroene heesters hebben ook een milieuvoordeel. Schadelijke stoffen zoals fijnstof kunnen door bladeren worden weggevangen. Daarbij zijn wintergroene planten dus ook in de winter effectief.
- Bescherm wintergroene heesters tijdelijk – zeker ook uw in vorm gesnoeide exemplaren – tegen uitdroging door fel zonlicht tijdens strenge ‘kale vorst’.
- Snoeien: (mei-juni en eventueel in september nogmaals). Snoei bolle vormen door uw heggenschaar ondersteboven te hanteren: dat werkt veel makkelijker. (Kijk het snoeifilmpje) Voor fijn vormsnoeiwerk is een zogenaamde schapenschaar ideaal.
- Met voorgevormde draadfiguren over de planten heen maakt u de mooiste snoeivormen.
- U kunt nog steeds heel goed reparaties aan schuttingen, pergola’s enz. uitvoeren
- Onkruid kan alweer gaan groeien: wied wat u ziet
- Snoei van kornoelje met kleurtakken bevordert jonge groei met de felste kleur
- Vergeet de vogels niet
- Stel vast (bijv. door foto’s te maken) waar u volgend jaar meer winterkleur in uw tuin wilt zien
- Niet spitten zolang de grond nog bevroren is
- U kunt nog steeds fruitbomen en -struiken snoeien
- Controleer of planten die u in het najaar hebt geplant niet zijn ‘opgevroren’. Zo ja, duw ze terug en trap de grond rond de wortels goed aan.
