Actuele planten maart: Een heerlijke belofte
Fruit oogsten uit eigen tuin is fantastisch en lekker. Vooral ‘grootfruit’ dat aan bomen groeit, geeft erg veel voldoening. Denk aan appels en peren, maar ook aan kersen en pruimen, kweeperen en moerbeien, nectarines en abrikozen, en aan allerlei soorten noten. De fruitbomen geven een heerlijke en overvloedige opbrengst die u vers kunt eten of verwerken.
Fruit om van te genieten
Verser en duurzamer fruit dan direct uit de tuin, is er niet. Dat is ook aan de smaak duidelijk te merken. Er is zelfs niet veel ruimte voor nodig, want veel fruitboomsoorten en -rassen worden tegenwoordig ook op onderstammen gekweekt die de fruitbomen klein houden. Fruit groeit overal waar wat zon is, in gewone, goed gedraineerde tuingrond. Nog even en veel soorten fruit bloeien weer uitbundig, meestal met roze of witte bloemen. Om geweldig van te genieten!
Kies wat u wilt; (kwee)peren en appels
Er is handfruit dat u direct van de boom kunt eten, bewaarfruit en vruchten die verwerkt willen worden. De prachtige kweeperen (Cydonia oblonga) bijvoorbeeld zijn zo van de fruitboom keihard, maar ze hebben een unieke smaak en geur. Beroemd in tal van delicatessen uit het Middellandse-Zeegebied als jam en compote, in appelmoes en gebak. Kweepeer behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae). Er zijn kweepeerrassen met een grote appel- of peervorm.
Bij appels (Malus domestica) kent u het verschil tussen de honderden soorten handappels voor verse consumptie, bewaarappels die u lang kunt bewaren en moesappels. Maar er zijn ook zoete appels, met een hoog natuurlijk suikergehalte. Die laten zich heel goed drogen (voor tutti-frutti). Vooral oude rassen hebben vaak een unieke smaak.
Voor peren (Pyrus communis) geldt ongeveer hetzelfde. Daarvan bestaan hand- en stoofpeerrassen. Heel bijzonder, ook qua smaak en vanwege het wat ‘korrelige’ vruchtvlees, is de Nashi-peer van Japanse origine. Vroeg geplukt zijn de meeste perensoorten goed bewaarbaar. Dit zijn allemaal pitvruchten.
Steenvruchten
Er zijn ook steenvruchten. De ‘steen’ is de harde kern in de vrucht, bijvoorbeeld in kersen (Prunus avium), zure kersen of morellen (P. cerasus), pruimen en kwetsen (P. domestica), perziken (P. persica), nectarines (P. persica var. nucipersica) en abrikozen (P. armeniaca). U kent ze. Kersen- en pruimenbomen zijn bij ons volkomen winterhard. Perziken, nectarines en abrikozen staan liever wat meer beschut in de zon. Deze fruitbomen zijn iets gevoeliger. Door de verandering van het klimaat de laatste jaren doen de fruitbomenhet hier echter steeds beter en zijn ze zeer de moeite waard.
Moerbei en notenbomen
Moerbeien bloeien in mei en rijpen in juli. In platte ‘dakvorm’ gesnoeide moerbeien zijn inmiddels heel geliefd. Er bestaan twee hoofdsoorten: de witte moerbei (Morus alba) geeft wittig-roze vruchten (dit is de soort waar de zijderups op wordt gekweekt) of de zwarte moerbei (M. nigra), die geeft donkerpaarsrode vruchten. Moerbeivruchten smaken heerlijk friszoetig. Ze hebben een soort langgerekte braamvorm.
Notenbomen zijn er in tal van soorten: hazelaars (Corylus avellana), de lage meerstammige bomen of hoge struiken met de bekende in september oogstbare nootjes en de gele katjes in januari (ze zijn zelfsteriel, dus plant enkele rassen). Er zijn ook hazelaars met mooi roodbruin blad en rassen met korte, brede of grotere, langwerpige vruchten.
De tamme kastanje (Castenea sativa) wordt een grote hoge fruitboom. Een goed alternatief voor tuinen is de veel lager blijvende Chinese tamme kastanje (C. molissima) die ook een goede opbrengt geeft. De walnoot (Juglans regia) wordt in veel gevallen ook een grote boom, maar er zijn zelfs ook struikvormen. Veel rassen hebben geen naam, maar een nummer. Alle in kuip of container gekweekte fruitbomen zijn het hele jaar door plantbaar.
Bestuivers
Vooral appel- en perenbomen, maar ook diverse pruimen en kersen en ook notenbomen geven veel meer vruchten als ze door stuifmeel van een ander ras dat in dezelfde periode bloeit, worden bestoven. Laat u bij uw rassenkeuze dus goed voorlichten over de beste combinaties, maar er zijn ook zelfbestuivers die geen ‘vreemd’ stuifmeel nodig hebben.
Tuintips voor maart:
- Verwijder beschermingsmateriaal dat u eerder op en rond planten hebt aangebracht
- Als het gras gaat groeien, begint ook het maaien
- Maak terrassen en paden algvrij
- U kunt nu haagplanten planten
- Schoon de vasteplantenborder op
- Geef al uw planten een goede basisbemesting (ook het gazon)
- Het gazon eventueel verticuteren en herstellen
- Ventileer de kas als het buiten warm genoeg is
- Verjongingssnoei bij hortensia’s toepassen
- Potplanten zo nodig verpotten
- Winterharde vaste planten nu (ver)planten en eventueel delen
